Tussen de Erasmus- en de Willemsbrug ligt, aan de ingang van de Binnenhaven, het markante Poortgebouw van architect J.C.S. van de Wall. Het kwam gereed in 1879 en werd gebouwd in opdracht van de Rotterdamse Handelsvereniging van Lodewijk Pincoffs. Het was de bedoeling dat het gebouw gebruikt zou gaan worden als hoofdkantoor van de R.H.V. Bij de oplevering was deze onderneming echter al failliet en Pincoffs naar Amerika gevlucht. (Lees o.a. in deze reeks het stukje over het Entrepotgebouw en de Entrepothaven).
In 1882 kreeg de gemeente Rotterdam al het onroerend goed van de voormalige R.H.V. in handen. Het havencomplex aan de Binnenhaven en de Spoorweghaven werd daarna geëxploiteerd door de Gemeentelijke Handelsinrichtingen. De directie en de administratie zetelden in het Poortgebouw. De ruimte die over was werd verhuurd aan de N.A.S.M. (de Nederlandsch-Amerikaansche-Stoomvaart-Maatschappij, de voorloper van de huidige Holland Amerika Lijn). De H.A.L. betrok in 1901 het gebouw op de Wilhelminapier dat nu bekend is als Hotel New York.
In 1932 gingen de Gemeentelijke Handelsinrichtingen op in het Havenbedrijf der Gemeente Rotterdam. Het Havenbedrijf bleef tot 1977 gevestigd in het gebouw. Omstreeks 1980 wilde de gemeente er, i.v.m. de sluiting van de prostitutie op Katendrecht, een eroscentrum in vestigen. Felle protesten van de bewoners van Feijenoord maakten een eind aan dit plan. Het gebouw werd daarna gekraakt. In 1984 mochten de krakers van de rechter blijven zitten als ze een huurcontract tekenden. Aldus geschiedde. Sindsdien zit er een soort commune van kunstenaars en muzikanten in het gebouw.
De laatste jaren is het pand diverse malen van eigenaar verwisseld. Het is inmiddels ernstig verwaarloosd en moet nodig worden gerestaureerd. De gemeente Rotterdam heeft de huidige eigenaren verplicht om het gebouw aan de buitenkant op te knappen. Dit zou in 2020 moeten gebeuren, maar tot op heden (april 2020) is er nog niets gebeurd. De huidige bewoners willen niet wijken. Alleen als de bewonerscommune een ander pand aangeboden krijgt, schijnen ze te willen praten.
En zo verloedert het gebouw (Rijksmonument!) steeds verder, wat natuurlijk zeer te betreuren valt. Rotterdam is toch al niet gezegend met veel van zulke prachtige historische gebouwen!
door: Hans Schippers