Aan de Geldersekade vlak bij het Witte Huis staat een klein monumentje dat de contour van Tsjechoslowakije laat zien. Op dit monument staat de volgende tekst:
"Tot het bombardement van mei 1940 stond aan de overkant Hotel Weimar. In oktober 1914 heeft filosoof en politicus T.G. Masaryk daar zijn visie op Midden-Europa doorgepeeld aan vertegenwoordigers van de geallieerden van toen. Zijn ideeën bleken van profetisch gehalte. Na de Eerste Wereldoorlog werd Tsjechoslowakije opgericht. T.G. Masaryk was van 1918 - 1935 de eerste president van de nieuwe republiek."
Misschien vraag je je af: Waarom kwam Tomas Masaryk nu juist naar Rotterdam? Dit heeft ermee te maken dat Nederland in de Eerste Wereldoorlog neutraal was. Vanwege zijn goede verbindingen ontwikkelde Rotterdam zich al gauw tot een broeinest van spionnen en diplomaten. Het was een plek waar tijdens de oorlog diplomaten van beide strijdende partijen elkaar konden ontmoeten. Masaryk kon als onderdaan van het toenmalige Oostenrijk-Hongarije moeilijk naar Engeland of Frankrijk gaan, want dan begaf hij zich op vijandelijk gebied. In Rotterdam kon hij komen zonder meteen als verrader te worden gebrandmerkt.
Meer over Rotterdam tijdens de Eerste Wereldoorlog vind je in: "Spionnennest 1914-1918 (spionage vanuit Nederland, in België, Duitsland en Engeland)" door Edwin Ruis, 2012.
Meer over het verblijf van Masaryk is te lezen in: "Rotterdam en de Eerste Wereldoorlog" onder redactie van Henk v.d. Linden, Edwin Ruis en Eric Wils, 2016.
door: Nico Booij
